Bu Kitap, Defalarca Okunsa Yine Aynı Tadı Verir: “Kürk Mantolu Madonna”

“Ah Maria, niçin seninle bir pencere kenarına oturup konuşamıyoruz? Niçin rüzgarlı sonbahar akşamlarında, sessizce yan yana yürüyerek ruhlarımızın konuştuğunu dinleyemiyoruz? Niçin yanımda değilsin? “

 

Bu Kitabı Öğrencilerine Okutmayı İhmal Eden Edebiyat Öğretmenlerine Sitem

Sabahattin Ali’yle -sanırım üniversite mezuniyetinden sonraydı- ilk kez Kürk Mantolu Madonna kitabını okuyarak tanıştım…O zamanlarda da çok keyifle okumuştum, “Nasıl olur da böylesi mükemmel bir yazarı, bu kadar geç keşfettim! ” diye hayıflanmıştım.

Tanıdığım bir çok kişi ta lise yıllarında Edebiyat öğretmenlerinin Sabahattin Ali’nin tüm eserlerini okuttuğunu söyleyince, gıpta ettim. Benim  okuduğum okullardaki edebiyat öğretmenlerine fena halde sitem ettim. (Sonraki yıllarda daha başka yazarları da geç keşfettiğimi anlayınca, kendi edebiyat öğretmenlerime iyice kızdım . (kimdi hatırlamıyorum) Çocuklara hiçbir şey vermeyen, mesai doldurup evine giden, şans eseri öğretmen olmuş insanlarmış demek ki !

Sabahattin Ali -ve özellikle Kürk Mantolu Madonna- Türk anlatı edebiyatının küçük ve zarif bir mücevheri gibidir. Her edebiyat öğretmeninin öğrencilerine mutlaka Sabahattin Ali’yi okutması gerekir…

Şimdilerde ikinci kez  -daha analitik inceleme babında- okudum. Yine içimi bir hüzün kaplayarak ,gözyaşları içerisinde bitirdim ve  tadı damağımda kaldı….Şimdi daha iyi anladım ki, ben bu kitabı 50 kere okusam 51. okuyuşumda yine aynı keyifi -belki fazlasını – yine alırım.Öyle güzel cümleler kurmuş ki Sabahattin Ali insanin duyguları bu kadar güzel kelimelerle anlatmasına hayran kalıyor insan. 160 sayfalık incecik bir kitap ama doyumu ciltlerce kitaba değer…

 

(Kitap hakkında hiç bir bilgiye sahip olmayan insanlar, isminden dolayı, ünlü pop star Madonna ile alakalı bir kitap sanıyor. Oysa ki hiç alakası yok günümüzün Madonna’sıyla.)

Kürk Mantolu Madonna Artık Bir “Dünya Klasiği” 

Yayımlandıktan yıllar sonra bile bu kadar çok satan, listelerinin ilk 10’undan düşmeyen Sabahattin Ali’nin ‘Kürk Mantolu Madonna’sı, İngilizceye çevriliyor ve İngilizlerin en büyük yayınevi Penguin’in “Modern Klasikler Serisi“nde yayınlayacak.

Kitap 1940 lı yıllarda yazılmış. Balıkesir’li bir zeytin tüccarının içe kapanık oğlu Raif’in, Berlin’e bir sabun fabrikasında çalışmak için (daha doğrusu sabun üretimi hakkında eğitim almak amacıyla) gittiği yıllarda, başından geçen hazin bir aşk hikayesini anlatıyor. Pısırık görünen bir karakterin, hayatı nasıl es geçilebildiği  ancak bu kadar güzel anlatılabilirdi 😉

 

“RUH EŞİ” OLAYI

Roman, gerek karakterler gerekse duygu ve düşünceler bakımından oldukça yoğun olmasına rağmen hiç sıkılmadan okunuyor…

Özellikle Raif ve Maria’nın duygu ve düşünceleri bu yoğunluğu oluşturuyor. İkisi de o yılların toplumuna uymayan hislere, fikirlere sahip kişiler fakat yine de birbirlerinden bir o kadar farklılar. Birbirlerinden o kadar farklı yapıda iki insan olmalarına rağmen birbirlerinin RUH EŞİ olan Raif ve Maria Puder, sanki şu dünyaya birbirini bulmak için gelmiş, birbiri için yaratılmış kişidirler…İşte kitabin ortalarında beni etkileyenlerden bir cümle:

“Hiç bir hakikatin beni ondan uzaklaştırmasına tahammül edemeyeceğimi anlıyordum. Ruhlarımız için en lüzumlu, en kıymetli olan şeyleri birbirimizde bulduktan sonra diğer teferruatı görmemezlikten gelmek, daha doğrusu büyük bir hakikat için küçük hakikatleri feda etmek, daha insanca ve daha insaflı olmaz mıydı?” 

Bir diğeri daha ;

“Asıl mühim olan, iki insanın birbirini bulması bu derece güç olan şu dünyada, bu nadir servete ermekti. Öte tarafı hep teferruattı…” 

BU KİTABI  OKUYUN 

Şimdiye kadar hiç okumadıysanız, kitabı okuyup bitirdikten sonra kendinize :

“Bunca zaman nasıl oldu da okumamışım.” deme ihtimali çok yüksek 😉 Kitabı okurken ve değerlendirirken 1940 lı yılların değer yargısını ve o yılların düşünce tarzını göz önüne alarak  okuyun.

“O Benim Hayalimdeki Bütün Kadınların Bir terkibi, Bir İmtizacıydı”

-Kitapta bahsi geçen bir Madonna tablosu var. Raif’in Berlin’de bir sergide gördüğü, büyülendiği, etkisinden kurtulamadığı kadının tablosunun adı “Kürk Mantolo Madonna” dır. Tablodaki kadının üzerinde bir kürk manto vardır. Saçları siyah ve bakışları çok etkileyicidir. O dönemin sanat eleştirmenleri, köşe yazarları bu tabloyu Andres Del Sarto’nun Madonna delle Arpie tablosundaki Meryem Ana tasvirine benzetirler. Raif bu tabloyu da günlerce izler. Bu resimdeki yere bakan Meryem Ana tasvirinin, gördüğü diğer havaya bakan Meryem Ana tasvirlerinden çok farklı anlamlar içerdiğini farkeder. İşte o bahsi geçen Madonna delle Arpie tablosundaki Meryem Ana tasviri bu resimdir .

NOTLARIM ;

-Kitap 2 bölümden oluşuyor. İlk 60 sayfayı Raif Efendi’nin Ankara’da ki mesai arkadaşı olan “anlatıcı” nın dilinden Raif Efendi’yi tanımaya çalışıyoruz. Sonra ikinci bölüm ve esas konu başlıyor .(Önsözü de mutlaka okuyun)

-Kitap bittiğinde “Ah Raif Efendi keşke gerçek olsan da seni tanısam. Bir kere o kederli, durgun yüzünü görebilsem” demekten kendimi alamadım…Günümüzde artık, Raif gibi masumca, çıkarsız,  karşılıksız seven erkeklerin yok olduğu bir dönemde, Raif gibi bir karakterle 1940 lı yıllara gitmek keyif veriyor insana 🙂

-Ve kitaptan sevdiğim cümleler ;

“Seninle şöyle bir oturup konuşamadık.” 

“Seni seviyorum. Deli gibi değil, gayet aklı başında olarak seviyorum.Seni istiyorum.”

“Kafamın içinde ona söylenecek uçsuz bucaksız şeyler bulunduğunu hissediyordum, senelerce söylense bitmeyecek şeyler..”

 

“Bu gecenin hadiseleri, onlara hatıralarımla bile dokunmaktan ürkecek kadar kıymetliydiler.”

“Bu akşam anladım ki bir insan diğer bir insana bazen hayata bağlandığından çok daha kuvvetli bağlarla bağlanabilirmiş. Gene bu akşam anladım ki, onu kaybettikten sonra, ben dünyada ancak kof bir ceviz tanesi gibi yuvarlanıp sürüklenebilirim..”

“Maria Puder bana bir ruhum bulunduğunu öğretmişti ve ben de onun, şimdiye kadar rastladığım insanlar arasında ilk defa olarak, bir ruhu bulunduğunu tespit ediyordum..”

blogumun facebook sayfası; tık tık